graenmetis-nafnalisti

Ég er ennþá að vinna í því að setja inn myndirnar, þegar allt er komið þá spái ég í útlitinu.
This page is read only. You can view the source, but not change it. Ask your administrator if you think this is wrong.
====== Nöfn á Grænmeti og Ávöxtum ======

Það getur verið flókið að vita hvað er öruggt fyrir gæludýrið að borða þegar þú veist ekkert hvað hlutirnir heita. Ég hef alltaf haft gaman að því að þýða hluti og auk þess hef ég einhverja reynslu á grænmeti þar sem ég vann í þeirri deild í matvöruveslun í lengri tíma. Á þessari síðu getur þú fengið að sjá ensk og íslensk heiti grænmetis, ávaxta og kryddjurta sem þú gætir haft gagn af því að þekkja. Sérstaklega þegar verið er að skoða erlendar síður.

Þessi listi hefur verið flokkaður eftir skyldleika að mestu leiti. Þegar verið er að skoða myndirnar, þá eru þær hópaðar saman: ávextir, ber, grænmeti, kryddjurtir og viltar jurtir

  * Listar yfir ferskmeti eftir skyldleika
    * **[[#ávextir|Ávextir]]**
    * **[[#grænmeti|Grænmeti og Jurtir]]**
    * **[[#jurtir|Villtar Jurtir]]**
  * Listar yfir ferskmeti sem naggrísir mega (eða ekki) borða:
    * **[[ferskur-matur|Grænmeti og Ávextir]]**
    * **[[gras#plöntur|Villtar jurtir]]**
  * **[[#ýmislegt|Vissir þú að....]]**

>>**ATH!** Listinn hér fyrir neðan er einungis nafna-listi! Hann segjir þér EKKI hvað er hættulegt eða gott fyrir naggrísi.

>>**NOTICE!** The list below is only names, it does not tell you if something is safe or dangerous for your pet to eat


----

Uppsetning: **Íslensk heiti**, //Erlendt heiti (fræðiheiti)//

===== Ávextir =====  
> Ýmsar stakar tegundir (sem eiga ekki beint heima í neinum hóp hér fyrir neðan)

  * **Bananar**, //Bananas//
  * **Sólaldin**, //Papaya (Carica papaya)//
  * **Fíkjur**, //Figs (Ficus carica)//
  * **Ananas**, //Pineapple (Ananas comosus)//
  * **Mangó**, //Mango (Mangifera indica)//
  * **Vínber**, //Grapes (Vitis)//
  * **Kíví**, //Kiwifruit/Chinese gooseberry (Actinidia Hayward)//
  * **Lárpera**, //Avocado (Persea americana)//
==== Epli, Apples (Malus domestica) ====
> til yfir 7500 afbrigði af eplum

    * **Græn epli**, //Granny smith//
    * **Raup epli**, //Red delicious//
    * **Gul epli**, //Golden delicious//
==== Citrus====
    * **Appelsínur**, //Sweet Orange (Citrus × sinensis)//
    * **Blóðappelsína**, //Blood orange (Citrus × sinensis)//
    * **Sítróna**, //Lemon (Citrus × limon)//
    * **Límóna**, //Lime//
    * **Mandarína**, //Mandarine orange (Citrus reticulata)//
    * **Klementín** //(Citrus × clementina)//
    * //Ugly (C. reticulata × C. maxima/paradisi)//
    * //Tangerine (Citrus tangerina)//
    * //Pomelo (Citrus maxima)//
    * **Greip**, //Grapefruit (Citrus × paradisi)//
{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:citrus?showtitle}}
==== Rósaætt (Rosoideae)====
    * **Jarðaber**, //Strawberries (Fragaria)// - oftast er það //Fragaria × ananassa//
    * **Brómber**, //Blackberries (Rubus)//
    * **Hindber**, //Raspberries (Rubus)//
    * **Perur**, //Pears (Pyrus)//
    
{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:rose?showtitle}}
====Berjarunnar (Ribes)====
    * **Stikilsber**, //Gooseberry// (Ribes grossularia)
    * **Sólber**, //Blackcurrant (Ribes nigrum)//
    * **Rifsber**, //Redcurrant (Ribes rubrum)//
    
{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:ribes?showtitle}}
===Lyngætt (Ericaceae)===
    * **Bláber**, //Blueberries//
    * **Trönuber**, //Cranberries (Oxycoccus)//
    * **Krækiber**, //Crowberry (Empetrum nigrum)//
	
{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:lyng?showtitle}}
==== Steinaldin, Stone fruit (Prunus)====
>Nektarínur eru naktar Ferskur

    * **Plómur**, //Plums (P. prunus)//
    * **Apríkósur**, //Apricot (P. armeniaca/brigantina/mandshurica/mume/sibirica)//
    * **Pluot**, //Pluot/apriplum/plumcot (P. dasycarpa × cerasifera)//
    * **Ferskjur**, //Peach (P. persica)//
      * **Nektarínur**, //Nectarines (P. persica nucipersica)//
    * **Kirsuber**, //Sweet/Wild Cherries (P. avium)//
{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:steinaldin?showtitle}}
====Melónur====
> Vatnsmelónur eru í raun ekki skyldar öðrum melónum í þessum flokki

  * **Vatnsmelónur**, //Watermelon (Citrullus lanatus lanatus)//
  * **Melónur**, //Muskmelons// (Cucumis melo)
    * **Kantalópa**, //Cantaloupe//
    * **Hunangsmelónur**, //Honeydew//
    * **Galía**
    * **Græn melóna**, //Santa Claus melon/Christmas melon//
{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:melonur?showtitle}}
	
===== Grænmeti og Jurtir =====
> Ýmsar stakar tegundir (sem eiga ekki beint heima í neinum hóp hér fyrir neðan)

  * **Spínat**, //Spinach (Spinacia oleracea)//
  * **Aspas**//, Asparagus (Asparagus officinalis)//
  * **Rabbabari**, //Rhubarb (Rheum rhabarbarum)//
  * **Sæt Kartafla/Sætuhnúður** , //Sweet Potato (Ipomoea batatas)//
====Beður, Beet (Beta vulgaris)====
    * **Blaðbeðja **, //Chard/Leaf beet//
    * **Rauðbeður**/Rauðrófur, //Beetroot//
    * **Sykurrófa**, //Sugar beet//
==== Körfublómaætt (Asteraceae) ==== 
    * **Ætiþistill**, //Artichoke (Cynara cardunculus scolymus)//
    * //Cichorieae//
      * **Salat**, //Lettuce (Lactuca sativa)//
        * Laufsalat, //leaf lettuce/looseleaf//
          * **Grænt laufsalat**, //green leaf lettuce// - t.d lambhaga, grand, eikarlauf... 
          * **Rautt laufsalat**, //red leaf lettuce// - t.d. Lollo Rosso
        * Höfuðsalöt, //head lettuce//
          * **Smjörsalat**, //butterhead//
          *  **Jöklasalat **, //Crisphead/Iceberg//
        * **Romaine salat**, //Romaine/Cos lettuce//
      * **Endive salat**, //Curly endive (Cichorium endivia)//
      * Kaffifífill/Sikoría, //Common Chicory (Cichorium intybus)//
        * **Jólasalat**, //Witloof/Belgian Endive//
        * **Rautt salat**/Radicchio salat, //Radicchio//
      * **Túnfífill**, //Dandilion (Taraxacum officinale)//
	  

{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:asteraceae?showtitle}}
==== Brassicaceae ====
    * **Piparrót**, //Horseradish (Armoracia rusticana)//
    * **Klettasalat**, //Rucola/Arugola (Eruca sativa)//
    * Kál //(Brassica)//
      *  Garðakál //(Brassica oleracea)//
        * **Hvítkál** (White Cabbage)** **
        * **Rauðkál** (Red/Purple Cabbage
        * **Blöðrukál**, //Savoy Cabbage//
        * **Rósakál**, //Brussel sprouts//
        * Lausblaða kál, //Collard Greens//
          * **Grænkál**, //Kale//
        * **Hnúðkál **, //Kohlrabi/German Turnip//
        * **Spergilkál**, //Broccoli//
        * **Blómkál**, //Cauliflower//
        * **Romanesco**, //Romanesco//
      * **Kínakál**, //Chinese Cabbage (Brassica rapa)//
        * **Kínakál**, //Chinese cabbage/Nappa (B. rapa pekinensis)//
        * **Salatkál**/Blaðkál, //Pak choi/Bok choy (B. rapa chinensis)//
        * **Spínatsalat** (Mustard spinatch/Komatsuna (B. rapa perviridis)
        * **Nýpa**, //Turnip (B. rapa rapa)//
      * **Sinnepskál**, //Mustard greens (Brassica juncea)//
      * Repja, //Rapeseed (Brassica napus)//
        * **Gulrófur**, //Rutabaga/Swedish Turnip/Swedes//
		
{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:brassicaceae?showtitle}}
==== Sveipjurtaætt (Apiaceae)====
    * **Gulrætur**, //Carrots//
    * **Ætihvönn**, //Garden angelica/Wild celery//
    * **Kóríander**, //Coriander/Cilantro//
    * **Sólselja**, //Dill//
    * **Fennikka**, //Fennel//
    * **Kerfill**, //Chervil/French parsley (Anthriscus cerefolium)//
    * **Sellerí**, //Celery (Apium graveolens dulce//
      * **Sellerí-rót**, //Celeriac (Apium graveolens rapaceum)//
    * **Steinselja**, //Parsley (Petroselinum crispum)//
      * **Steinselju-rót**, //Root parsley (P. crispum tuberosum)//
    * **Nípa**/Pastínakk, //Parsnip//(Pastinaca sativa)
	
{{gallery>files:images:graenmeti-avextir:apiaceae?showtitle}}

====Náttskuggaætt, Nightshade (Solanaceae)====
    * **Blæjuber**, //Cape Gooseberry (Physalis peruviana)//
    * **Kartafla**, //Potato (Solanum tuberosum)//
    * **Eggaldin**, //Eggplant (Solanum melongena)//
    * **Tómatur**, //Tomato (Solanum lycopersicum)//
    * //(Capsicum annuum)// Það eru ótal afbrigði til af þessari tegund: stórir, litlir, sætir, súrir, sterkir, mildir
      * **Papríka**, //Bell Pepper//
      * **Eldpipar**, //Chili Pepper//
      * **Jalapeno**
====Keraldin? (Cucurbitaceae)====
    * Grasker, //Squash (Cucurbita)//
      * hálfþroskuð grasker, //Summer squash//
        * **Kúrbítur**/Súkkubítur, //Zucchini (Cucurbita pepo)//
      * fullþroskuð grasker, //Winter squash//
        * **Grasker**, //Pumkin (Cucurbita pepo)//
        * **Butternut grasker**, //Butternut squash (Cucurbita moschata)//
    * //(Cucumis)//
      * **Agúrka**, //Cucumber (Cucumis sativus)//
      * **Melónur**, //Muskmelons (Cucumis melo)//
        * [[#melónur|Skoðið "melónur" á ávaxta listanum]]


==== Kryddjurtir ====
    * **Steinselja**, //Parsley//
    * **Basilíka**, //Basil//
    * **Kóríander**, //Coriander/Cilantro//
    * **Garðablóðberg**/Timían, //Thyme/Timjan//
    * **Sólselja**, //Dill//
    * **Bergmynta**, //Oregano//
    * **Rósmarín**, //Rosemary//
    * **Minta**, //Mynt//
    * **Piparrót**, //Horseradish (Armoracia rusticana)//
    * **Salvia**, //Sage//
    * **Blóðberg**, //Mohter-of-Thyme/wild Thyme//
    * **Hjartafró**, //Melissa//

 ===== Villtar jurtir =====

  * Sóleyjarætt //(Ranunculaceae)//
    * **Brennisóley**//, Meadow Buttercup (Ranunculus acris)//
    * **Hófsóley**//, Marsh Marigold (Caltha palustri)//
  * Netluætt //(Urticaceae)//
    * **Brenninetla/Stórnetla**//, Stinging Nettle (Urtica dioica)//
    * **Smánetla**//, Burning/Common Nettle (Urtica urens)//
  * Körfublómaætt //(Asteraceae)//
    * **Túnfífill**//, Dandilion (Taraxacum officinale)//
    * **Krossfífill**, //Groundsel (Senecio vulgaris)//
    * **Hóffífill**, //Coltsfoot (Tussilago farfara)//
    * **Íslandsfífill**//, Icelandic Hawkweed (Pilosella islandica)//
  * Súruætt //(Polygonaceae)//
    * **Hundasúrur**//, Field Sorrel (Rumex acetosella)//
    * **Njóli**//, Northern Dock(Rumex longifolius)//
    * **Túnsúra**//, Garden Sorrel (Rumex acetosa)//
    * **Rabbabari/Tröllasúra**//, Rhubarb (Rheum rhabarbarum)//
  * Sveipjurtaætt //(Apiaceae)//
    * **Vallhumall**//, Yarrow (Achillea millefolium)//
    * **Ætihvönn**, //Garden Angelica/Wild celery (Angelica archangelica)//
    * **Skógarkerfill**, //Cow Parsley (Anthriscus sylvestris)//
    * **Tröllahvönn**//, Giant Cow Parsley/Hogweed (Heracleum mantegazzianum)//
    * **Þistill**//, Creeping Thistle (Cirsium arvense)//
  * //Plantain/Fleaworts (Plantago)//
    * **Kattartunga**//, Sea Plantain (Plantago maritima)//
    * **Græðisúra**//, Broadleaf Plantain (Plantago major)//
  * **Sýkigras** //(Tofieldia pusilla)//
  * **Alaskalúpína**//, Lupin (Lupinus nootkatensis)//
  * **Næturfjóla/Kvöldstjarna**//, Winter Gilliflower (Hesperis matronalis)//
  * **Hvítsmári**//, White clover (Trifolium repens)//
  * **Haugarfi**//, Chickweed (Stellaria media)//

{{gallery>files:images:jurtir?showtitle}}
{{gallery>files:images:jurtir-varast?showtitle}}
----

 Vissir þú að... 

  * **Ávextir:**
    * Flestir ávaxta-steinar innihalda //cyanide-eitur// í einhverju magni, þar á meðal úr eplum, perum, kirsuberjum, ferskum, plómum og skyldum ávöxtum. Alls ekki gefa gæludýrum ávaxta-steina.
    * //Nektarína// eru nakin afbrigði af //ferskju//, sami ávöxturinn að innan
    * //Plómur// er mjög fjölbreyttur hópur, það eru t.d. græn, gul, fjólublá og rauð afbrigði
    * //Pluot// er blendingur af plómum og apríkósum
    * //Sveskjur// þurrkaðar //plómur//, yfirleitt steinlaus afbrigði
    * //Rúsínur// þurrkuð //vínber//, yfirleitt steinlaus afbrigði
    * //Gráfíkjur// er sérstakt nafn fyrir þurrkaðar //fíkjur//
  * **Grænmeti og Jurtir:**
    * "baby-carrots" eru bara venjulegar //Gulrætur// skornar niður í minni bita
    * Laufblöðin af //Rauðbeðju// er hægt að nota eins og //Blaðbeðju//.
    * //Steinseljurót// og //Nípa// líta svo nákvæmlega eins út að þau eru oft talin sama grænmetið
    * //Yam// er rótarhnúður frá Afríku, en oft þegar fólk finnur "yam" í búðum þá eru það í raun //Sætar kartöflur//
    * "//Summer squash//" eru grasker sem eru uppskorin hálf-þroskuð, en "//Winter squash//" eru full-þroskuð grasker
    * //Rabarbari// inniheldur svo mikið af oxalsýru að hún getur haft óæskileg áhrif á nýrnastarfsemi hjá fólki.
    * //Papríka, Eldpipar// og //Jalapeno// eru nokkrar af mörgum mismunandi ræktunar-afbrigðum af sömu tegundinni //(Capsicum annuum)//
  * **Villtar Jurtir:**
    * //Hvítsmárar// geta framleitt blásýru þegar særðir, en vegna þess að frost skemmir þessi efni þá er minni hætta af þeim á norðurslóðum. Sauðfé virðist ekki greina blásýruna í hvítsmára en hún er hættuleg fyrir snigla.
    * Snerting við //tröllahvönn// að viðbættu sólarljósi veldur einskonar ofnæmi á skinni og myndast sársaukafullar blöðrur. Eftir að þær hjaðna situr eftir litarmunur á húðinni sem getur verið áberandi í mörg ár.
    * //Krossfífill// inniheldur efni sem geta valdið alvarlegum lifrarskemmdum og erlendis koma reglubundið upp dauðsföll hjá búpeningi af völdum hans.
    * Í blómskipan //Hóffífils// eru eiturefni sem geta valdið lifrarskemmdum hjá rottum.
    * //Lúpínan// myndar eiturefni sem valdið geta lömun hjá sauðfé. Eituráhrif lúpínutegunda geta komið fram sem erfðagallar hjá afkvæmum kúa og kinda.

----

Heimildir: [[http://noatun.is/frodleikur/exotiskir-avextir|Exótískir ávextir]] - [[http://www.islenskt.is/vorur/|Íslenskt grænmeti]] -[[http://nittygrits.org/|Nitty Grits dictionary]] - [[http://www.wikipedia.org/|Wikipedia]] - [[http://www.visindavefur.is/svar.php?id=1183|Eitraðar plöntur á Íslandi]] - [[http://www.floraislands.is/|Flóra Íslands]]
Snefill:
Leita

Leiðarvísir

Prenta/export

Tól

QR Kóði
